CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel Maden işçilerinin alacağı olan 29 milyon TL’lik alacaklarının sendika ve Soma A.Ş. tarafından imzalanan yeni bir protokol ile tekrar taksitlendirdiğini belirtti. İşçilerin Soma’da sürekli mağdur olduğunu dile getiren Özel ‘ İşçiden yana olması gereken Sendika işverenden yana oluyor. Tam bir işçiyi satma anlaşması yapılmış’ dedi.

Soma’da 2014 yılında 301 madencinin yaşamını yitirdiği facianın yaşandığı Soma A.Ş tarafından işten çıkarılan işçilerin tazminat alacağı konusunda, yetkili sendika Türkiye Maden-İş ile Soma A.Ş.’nin bir kez daha masaya oturduğu ortaya çıktı. Daha önce madencilerin tazminatlarının 24 taksitte ödenmesi konusunda yaşanan uzlaşmaya rağmen, madencilere ödeme yapılmamıştı. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, 29,1 milyon TL’lik alacağın 13 taksitte ödenmesi için yeniden yapılan protokole, “Bu, tam bir işçiyi satma anlaşması. Rezillikte ikinci perde bu anlaşma. Biz bu filmi bir kere gördük, yine aynı film. Yine para ödenmeyecek” eleştirisini getirdi.

ŞİRKET EDİMLERİNİ YERİNE GETİRMEDİ

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Soma A.Ş. tarafından işten çıkarılan madencilerin alacaklarının ödenmesi konusunda yaşanan sıkıntılara ilişkin olarak TMSF’ye ikinci bir bilgi edinme başvurusunda bulundu.

TMSF’den yapılan bilgilendirmede, Soma A.Ş. ile sendika arasında imzalanan ilk protokolün kurumlarına 11 Haziran tarihinde ibraz edildiği belirtilerek, “Soma A.Ş’nin ödeme yükümlülüğünde olan ve işçilere ödenmesi gereken işbu protokolde belirtilen taksitlerin zamanında Soma A.Ş. tarafından işçilere ödenmemesi üzerine, Şirket hissedarı Alp Gürkan’a ait olan ve üzerinde başkaca bir işlemden dolayı kurumumuzun haczi bulunan taşınmazı 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre satılmıştır. Her ne kadar işçi taksitleri, akdedilen protokole uygun olarak Soma A.Ş. tarafından ödenmemiş ise de, kurumumuzun girişimleri ve işlemleri sayesinde Soma işçilerinin mağduriyetinin bir nebze önlenmesini teminen, 4 Haziran 2015 tarihinde ve 14 Mart 2016 tarihinde (Protokolün Ekim, Kasım, Aralık 2015 ile Ocak 2016 taksitlerini kapsayacak şekilde) kurumumuz tarafından Soma işçilerine ödeme yapılmıştır. İşçilerin tazminat taksitlerinin zamanında ödenmemesinin sebebi Soma A.Ş.’nin edimlerini yerine getirmemesinden kaynaklanmaktadır. 11 Haziran 2015 tarihli Protokol, Soma A.Ş. ile Türkiye Maden İşçileri Sendikası arasında imzalanan 18 Nisan 2016 tarihli protokol ile revize edilmiş ve kurumumuza ibraz edilmiş olup, bir fotokopisi tarafınıza sunulmaktadır” denildi.

29,1 MİLYON TL’LİK ALACAK

İkinci protokolde işçilere ilk taksidin Ağustos ayında ödeneceği, son taksidin ise Ağustos 2017’de ödeneceği hüküm altına alındı. Protokol uygulanırsa Soma A.Ş. tarafından 13 taksitle işçilere 29 milyon 189 bin 818 TL’lik alacakları ödenmiş olacak. İkinci protokolü ve gelinen süreci değerlendiren CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, şu değerlendirmelerde bulundu:

ALAVARE DALAVERE MADENCİ HACİZE

“Sendika ile Soma A.Ş., bir şekilde TMSF’nin kanunu uygulamasına engel oluyorlar, parayı da işçilere ödemiyorlar. Alavare dalavere madenci hacize. 2 bin 800 tane işten çıkarılan madenciyi ilgilendiren bir karar bu. Bu madencilerin önemli bir kısmı işsiz, hepsinin işsiz oldukları için borçları var, kredi kartı borçları var. Bana sürekli, telefon geliyor. Soma’dan, İzmir’in Kınık’ından, Balıkesir’in Savaştepe’sinden. Söyledikleri, “Özgür ağabey, borcumuz var, bankalar kredi kartlarımızı kapattı, faiz işliyor, biz ne yapacağız”. Kendilerinin söyledikleri borç miktarı, bu tazminatları alsalar kapatılacak borç miktarları. Bir madenci, “2 bin 800 TL kredi kartı borcum vardı, 5 bin TL oldu, kartım zaten bir süredir kapalı, şimdi evdeki eşyalarımı aldılar” diyor. Bir tanesi çalıştığı dönemde taksitle aldığı bir arabanın kredilerini ödeyememiş, arabasını bir gece yarısı almışlar. Haftada 10-15 tane hacizle karşı karşıya olan madenci telefonu geliyor.”

BORÇLU İLE ALACAKLI ANLAŞTI

“Geçtiğimiz sene Mayıs ayına kadar tazminatların ödenmesini gündemde tutmuştuk. 2015 Nisan’ında çıkarılan bir torba yasa, TMSF’nin elinde bulundurduğu Soma A.Ş.’ye ait taşınmazlar satıldığında işçilerin paralarının ödenmesini öngörüyordu. TMSF’nin elinde işçilerin tazminatlarını karşılayacak ciddi miktarda taşınmaz vardı. Sattıktan sonra da işçilerin parası ödenecekti. TMSF tarafından ilk taksit, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 7 Haziran seçimlerinden önce Manisa’da yaptığı 4 Haziran mitinginde ödendi. O gün Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü binasına Somalı maden işçileri imzası taşıyan bir pankart asıldı, sonra bu pankartı AKP il teşkilatının yaptırdığı ortaya çıktı. Pankartta teşekkür ediliyordu Erdoğan’a. Daha sonra aylarca işçilerin alacakları ödenmedi. Daha sonra TMSF’nin parayı ödeyebileceği ancak borçlu ile alacaklının anlaştığı ortaya çıktı.”

SENDİKA YETKİLERİNİ KÖTÜYE KULLANDI

“Sendikanın işçiler aleyhine imza atacağı düşünülmediğinden, kanun sendikaya üyesi olan işçi adına işverenle anlaşma imkanı veriyor. Bunlar da bu yetkilerini kötüye kullanarak gitmişler, Soma A.Ş. ile anlaşmışlar. Buna göre işçilerin alacaklarını 24 taksite bölmüşler. TMSF’ye bu anlaşmayı yollamışlar, TMSF’de anlaşma olduğu için malı satmamış. O günden itibaren Mart 2016’ya kadar işçiler hiç para almadılar. Mart 2016’da 24 taksit alacağından 4 taksidi daha ödendi. Bu konuda TMSF ile yeniden yazıştık. Bilgi Edinme Kanunu’na göre yeniden istedik. Bu talebimize de kısa bir süre önce yanıt geldi. Sendika ile Soma A.Ş. arasında yeni bir protokol imzalandığı ortaya çıkıyor. Bu kez alacakların 13 taksite bölündüğü anlaşılıyor.”

İŞVERENİN MALININ SATILMASINI ENGELLEMEK İÇİN PROTOKOL İMZALANIYOR

“Burada yapılan iş TMSF’nin işverenin malını satmasını engellemeye yönelik. İşveren TMSF’ye hiçbir protokol yollamasa, TMSF, işverenin malını satacak ve işçiye ödeyecek. Sendika ikinci kez aynı numarayı çekiyor ve bu yüzden TMSF yine ödeme yapmayacak. Sendika ile Soma A.Ş. arasındaki anlaşmayı bekleyecek. Yine ödenmezse yine aynı şey yaşanacak. TMSF’nin yazısında Soma A.Ş.’nin sendika ile yaptığı protokole uymadığı ifade ediliyor. Sendika ile Soma A.Ş., yine bir işbirliği protokolü yaparak işçilerin alacaklarını, TMSF tarafından ödenmesine yine engel oluyorlar. Bu, tam bir işçiyi satma anlaşması. Hatta ben bu protokolün ilkini ortaya çıkardığımda sendika ‘öyle bir niyetimiz yok, işçinin iyiliğini düşünüyoruz’ demişti. Soma A.Ş. bir tane taksit bile ödemedi ve protokolü yeniliyor. Bugüne kadar işçilere Soma A.Ş.’den bir kuruş nasip olmadı. Gelinen bu noktada da bir anlaşma daha yapıyorlar.”

REZİLLİKTE İKİNCİ PERDE

“Kanunda sendikanın işçiler hakkında anlaşma yapabileceği öngörülmüş ama bu kötü örnekten hareketle bir kanun teklifi de düşünülebilir. Kanun koyuncu, sendikanın yetkisini işçinin aleyhinde kullanacağını öngörmemiş. Yapılan her türlü anlaşmadan işçilerin kısa bir süre içinde bilgi verilmesi, rızası olmayanın anlaşmanın dışında kalabilmesini öngören bir düzenleme yapılabilir. Rezillikte ikinci perde bu anlaşma. Biz bu filmi bir kere gördük, yine aynı film. Yine para ödenmeyecek, bu sırada da endişemiz şudur: Soma A.Ş.’nin farklı alacakları var. Eskiden ilişki içinde olduğu ticari kuruluşların, kamu alacaklarının, ya da bir üçüncü kişinin TMSF’nin el koyduğu bu malları sattırıp, alacaklarını tahsil edebilir. Bu durumda işçiler iyice mağdur olabilir, bundan endişe ediyoruz.”